Luyện tập thể thao sẽ giúp sức khỏe được nâng cao, tăng sức bền bỉ và khả năng vận động. Tuy nhiên trong quá trình luyện tập sẽ không tránh khỏi nguy cơ gặp phải chấn thương thể thao. Những chấn thương này có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt hàng ngày và sức khỏe lâu dài. Để hiểu rõ các chấn thương thường gặp khi chơi thể thao bạn hãy theo dõi bài viết sau của Queen Crown nhé!
1. Chấn thương thể thao là gì?
Đây là những thương tổn ở một hoặc nhiều bộ phận cùng lúc trong quá trình luyện tập hoặc thi đấu thể thao. Các chấn thương trong thể thao thường liên quan đến hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng. Các chấn thương liên quan đến sọ não và tủy sống tương đối hiếm gặp khi chơi thể thao.
Chấn thương thể thao liên quan đến hệ thống cơ, xương, khớp
Chấn thương thể thao ở phần thân dưới có tỉ lệ cao nhất chiếm 42%, tiếp đó là các chi trên chiếm 30.3% còn lại là ở đầu và cổ.
2. Nguyên nhân gây chấn thương trong thể dục thể thao
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chấn thương thể thao, nổi bật trong đó phải kể đến một số nguyên nhân sau:
- Người tập thể thao không khởi động hoặc khởi động không đủ thời gian và cường độ. Điều này dẫn đến tình trạng oxy và máu không được vận chuyển kịp thời đến các cơ, từ đó có thể dẫn đến việc gặp phải các chấn thương trong quá trình luyện tập.
Nguyên nhân gây chấn thương do không khởi động kỹ
- Do quá trình luyện tập quá sức, vận động mạnh, cường độ cao hoặc không nghỉ ngơi giữa các bài tập. Từ đây có thể tạo áp lực cho các mô, cơ gây nên các chấn thương. Nó còn khiến cơ thể người chơi thể thao mệt mỏi, chán ăn.
- Môi trường luyện tập gây khó khăn như sân tập quá cứng, lầy lội, thời tiết thi đấu khắc nghiệt.
- Ngoài ra nguyên nhân gây nên các chấn thương thường gặp trong thể dục thể thao còn đến từ giày tập hoặc dụng cụ bổ trợ không phù hợp.
>> Xem thêm: #Tổng Hợp Cách Phòng Tránh Chấn Thương Trong Thể Dục Thể Thao
3. Những chấn thương thường gặp trong thể thao và dấu hiệu nhận biết
Một số chấn thương phổ biến nhất khi chơi thể thao có thể kể đến như:
3.1. Căng cơ
Đây là chấn thương thường gặp nhất với những người chơi thể thao. Đây là tình trạng các cơ bị kéo giãn quá mức. Nguyên nhân dẫn đến chấn thương thể thao này do là không khởi động kỹ hoặc do có lực tác động bất ngờ khiến phần cơ ở đùi sau, cơ bắp chân, cơ háng, cơ tứ đầu, cơ lưng và cơ vai bị kéo căng quá mức.
Chấn thương căng cơ khiến phần cơ bị căng quá mức
Dấu hiệu nhận biết chấn thương căng cơ rất dễ dàng, bán sẽ thấy vùng cơ bị căng, sưng, đau nhức và khó cử động. Cơn đau nhức căng cơ sẽ giảm dần khi người bệnh được nghỉ ngơi. Những cơn đau căng cơ sẽ giảm dần khi được nghỉ ngơi nếu ở mức độ nhẹ hoặc có thể kéo dài cơn đau kéo dài trong nhiều ngày làm cản trở vận động nếu ở mức độ nặng.
3.2. Bong gân
Bong gân cũng là chấn thương thể thao mà nhiều người gặp phải. Chấn thương này xảy ra do sự tổn thương dây chằng ở khớp bị giãn hoặc bị rách khi té ngã hoặc trượt chân trong quá trình luyện tập. Dấu hiệu nhận biết chấn thương bong gân rất đơn giản. Bạn sẽ thấy vùng khớp bị đau nhói như điện giật sau đó giảm dần. Sau khoảng 1 giờ cơn đau nhức sẽ dần xuất hiện trở lại kèm theo triệu chứng sưng, bầm tím, tụ máu, khớp lỏng lẻo. Các vị trí bong gân thường xảy ra ở cổ chân, mắt cá chân, đầu gối, cổ tay,...Trong đó mắt cá chân thường bị bong gân nhất.
3.3. Trật khớp
Trật khớp là tình trạng tổn thương di lệch hoàn toàn hoặc không hoàn toàn giữa các mặt khớp với nhau. Chấn thương thể thao này thường xảy ra khi bị té ngã, va chạm mạnh, đổi hướng đột ngột khi luyện tập. Tại phần cổ chân, gối, vai thường dễ bị trật khớp nhất.
Chấn thương trật khớp sẽ có biểu hiện nặng hơn so với bong gân với các biểu hiện khớp sưng to, biến dạng khớp. Bên cạnh đó nó còn có tình trạng xuất huyết dưới da, bầm tím phần mềm xung quanh khớp, đau kèm theo cảm giác tê bì hoặc kiến bò. Từ đó khiến khớp không thể co, duỗi hay vận động ngay được.
3.4. Gãy xương
Đây là chấn thương thể thao nặng do lực tác động mạnh từ bên ngoài gây nên tình trạng gãy xương. Phần xương bị gãy thường theo chiều ngang, chiều dọc, nhiều vị trí khác nhau hoặc gãy thành nhiều mảnh. Khi xương bị gãy sẽ có những âm thanh lạo xạo dưới da , tại phần xương bị gãy xuất hiện bầm tím, sưng đỏ và biến dạng.
Chấn thương gãy xương gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt
Gãy xương là dạng chấn thương thể thao cấp tính nên cần phải được cấp cứu ngay lập tức, xử lý nhanh chóng. Nếu không kịp thời sẽ gây ra những biến chứng do mất máu, tổn thương thần kinh, tổn thương mạch máu,...trường hợp xấu nó có thể dẫn tới tử vong.
3.5. Chấn thương đầu gối
Quá trình luyện tập thể thao phần khớp gối phải đảm nhận nhiều hoạt động. Vì vậy nó rất dễ gặp phải những chấn thương, nguy cơ luôn thường trực. Một số chấn thương thể thao đầu gối thường gặp là:
- Giãn, rách hoặc đứt dây chằng chéo trước (ACL) với các triệu chứng đau, sưng và khó cử động đầu gối. Chấn thương này thường gặp nhất với những vận động viên chơi các bộ môn đối kháng như bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, bóng rổ, võ thuật,...
- Giãn hoặc đứt dây chằng chéo sau (PCL): Đây là chấn thương thể thao ít gặp hơn so với chấn thương đứt dây chằng chéo trước nhưng nó vẫn có thể xảy ra. Chấn thương này gây ra những cơn đau dữ dội vùng sau gối, đồng thời gây sưng viêm và khớp gối lỏng lẻo.
- Kéo căng hoặc rách dây chằng giữa khớp gối ( MCL): Các vận động viên bóng đá rất hay gặp phải chấn thương này gây nên cơn đau gối dữ dội khi vận động.
- Chấn thương dây chằng bên ngoài (LCL): Tuy chấn thương thể thao này ít xảy ra nhưng nó lại gây tổn thương ở mức độ nghiêm trọng khiến cho mặt ngoài của đầu gối sưng tấy. Đồng thời nó cũng gây nên tình trạng cứng khớp và lâu dần gây nên tình trạng thoái hóa khớp.
Các chấn thương tại vùng đầu gối
- Rách sụn chêm khớp gối: Đây là chấn thương thể thao xảy ra khi người chơi thể thao bật dậy quá nhanh từ tư thế ngồi xổm. Một số dấu hiệu nhận biết dễ dàng chấn thương này là khớp gối bị đau, sưng và phát ra tiếng cục lục khi vận động.
3.6. Chấn thương vai - cánh tay - khuỷu tay
Các chấn thương thể thao thường gặp ở phần vai, cánh tay, khuỷu tay thường do tập luyện quá mức và sai tư thế. Một số chấn thương tại các vùng này là:
- Viêm gân chóp xoay khớp vai: Dấu hiệu dễ nhận biết nhất chấn thương vùng này là tình trạng viêm sưng, đau nhức và cử động khó xuất hiện ở vai.
Chấn thương tại vùng vai
- Viêm gân cơ nhị đầu (Biceps Tendinitis): Chấn thương thể thao này là tình trạng viêm ở đầu dài của 2 gân cơ nhị đầu (cả đầu dài và đầu ngắn). Chấn thương viêm gân cơ nhị đầu thường xảy ra ở các khớp vai.
- Hội chứng khuỷu tay Tennis (tennis elbow): Đây là chấn thương gây nên những cơn đau ở bên ngoài cẳng tay, xung quanh phần xương khuỷu tay. Chấn thương này thường xảy ra khi người chơi thể thao bị tổn thương các gân cơ cánh tay bám với xương khuỷu tay.
3.7. Đau thắt lưng cột sống
Với những người đang chơi các môn thể thao như đạp xe, tennis, điền kinh, đánh golf, nâng tạ, bơi lội thường gặp chấn thương đau lưng cột sống. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do lực xoay hoặc nghiêng người quá mạnh trong quá trình luyện tập dẫn đến bong gân các khớp đốt sống ở vùng thắt lưng gây nên tình trạng viêm và đau.
Nếu không được điều trị kịp thời và tiếp tục luyện tập sai tư thế người chơi thể thao có thể đối mặt chấn thương sai lệch đốt sống dẫn đến tặng áp lực lên đĩa đệm, chèn ép rễ dây thần kinh. Từ đó gây nên những cơn đau lưng, thậm chí nó còn tê lan dần xuống mông và chân. Bạn không nên chủ quan với các chấn thương đau lưng cột sống bởi có rất nhiều vận động viên phải từ giã sự nghiệp vì chấn thương này, nhất là vùng đĩa đệm.
3.8. Viêm cân gan chân
Tình trạng viêm cân gan chân thường gây nên cảm giác đau nhức và buốt tại vùng gót chân. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do áp lực cơ thể tác động lên cân gan bàn chân quá lớn và quá dài gây nên những tổn thương. Cơn đau có thể xuất hiện khi vận động, đi lại nhiều nhất là khi đi bộ vào buổi sáng.
Hình ảnh chấn thương trong thể thao
3.9. Viêm gân gót chân Achilles (A-sin)
Đây là tình trạng gân Achilles hoạt động quá mức gây nên tình trạng quá tải về lực và trọng lực gây nên tổn thương vùng gót chân. Tại vùng gân Achilles là nơi có khá ít mạch máu nên nếu phải chịu áp lực quá lớn sẽ gây nên những chấn thương hoặc có thể rách hoặc đứt gân gót.
4. Cách xử lý khi gặp các chấn thương thể thao tại nhà hiệu quả
Với những loại chấn thương cấp tính cần phải sơ cứu nhanh chóng, kịp thời. Nếu bạn đang gặp phải các chấn thương thể thao như bong gân, trật khớp thì có thể áp dụng phương pháp RICE để sơ cứu. Cụ thể phương pháp sơ cứu này như sau:
- Nghỉ ngơi (Rest): Bạn cần phải nghỉ ngơi và hạn chế vận động nhất có thể để cơn đau thuyên giảm dần dần.
- Chườm lạnh (Ice): Để giảm sưng đau bạn cần tiến hành chườm lạnh lên khu vực chấn thương trong vòng 24h kể từ khi bị thương. Sau đó bạn tiếp tục chườm lạnh trong khoảng 2-3 ngày, mỗi lần chườm trong khoảng 20-30 phút và cách nhau ít nhất 3-4 giờ giữa các lần chườm.
- Băng bó (Compression): Đây là việc vô cùng cần thiết để giúp cố định khớp và dây chằng. Điều này giúp tránh để chấn thương trở nặng, nếu cảm thấy đau nhói hay băng quá chặt thì cần phải nới lỏng để máu được lưu thông dễ dàng.
Băng bó khi gặp phải chấn thương
- Nâng cao (Elevation): Bạn hãy nâng cao bộ phận chân thương cao hơn toàn bộ cơ thể bằng cách kê một chiếc gối. Đây là cách giúp bạn giảm cơn đau, sưng do chấn thương trật khớp, bong gân rất hiệu quả.
5. Thời điểm cần phải đi khám khi gặp chấn thương thể thao
Khi gặp phải chấn thương dù nặng hay nhẹ nếu không được điều trị kịp thời có thể phát triển thành các bệnh mãn tính nghiêm trong. Nó còn dẫn đến những thương tổn thần kinh và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Nếu đang gặp phải chấn thương thể thao có một số biểu hiện sau đây bạn cần đi khám ngay lập tức.
- Cơn đau nhức kéo dài và ngày càng dữ dội.
Khi cơn đau kéo dài cần phải thăm khám y tế
- Xuất hiện tình trạng sưng tấy ở vết thương và đổi màu da.
- Khớp hoặc xương bị biến dạng và không thể cử động bình thường.
- Tại vùng da va chạm, chấn thương bị sưng, bầm tím và có cảm giác tê, yếu.
- Gặp tình trạng trật khớp, gãy xương hoặc liệt thần kinh cảm giác.
- Người bị chấn thương bị mất ý thức hoặc có các biểu hiện buồn nôn, chóng mặt, mất thăng bằng, phương hướng.
- Trong trường hợp bị bong gân nặng tại vị trí khớp bị thương trở nên lỏng lẻo, không cử động hoặc có dấu hiệu sốt , không đỡ trong 48 tiếng thì cần phải đến cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kịp thời.
Trên đây là thông tin về 9 chấn thương thể thao thường gặp, hy vọng qua đây bạn đã có thêm nhiều kiến thích hữu ích. Khi gặp phải các chấn thương bạn cần phải sơ cứu nhanh chóng, nếu tình hình trở nặng phải đến cơ sở y tế ngay lập tức. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào cần giải đáp bạn hãy comment dưới bài viết này để chuyên gia của chúng tôi hỗ trợ nhanh nhất nhé.
0
